Voorafgaand aan de Oktopedians
De eerste jazz workshops
De eerste jazz workshops ontstonden vanaf 1965. Eerste initiatiefnemers waren o.a. Theo Loevendie (’65-’67) en Nedly Elstak (’67-’77).
In 1969 zette saxofonist Willem Breuker de improvisatiewerkgroep op in Studio 7, de voormalige schuilkelder onder de Vondelparkbrug. Bassist Arjen Gorter: “We probeerden daar o.a. het stuk “In C” van Terry Riley te spelen, minimal music waarvan de partituur op de platenhoes stond”. Na een jaar stopte Willem Breuker.
Ook Arjen Gorter gaf één seizoen workshop vrije improvisatie in jongerencentrum Oktopus aan de Keizersgracht (rond 1972).
Herman de Wit leidde vanaf 1972 zijn workshop. Mogelijk kwamen daar muzikanten, die ook in de workshops van Willem Breuker en Arjen Gorter meededen. Hierdoor wordt de latere workshop “Oktopedians” ook wel gezien als een voortzetting van deze op zichzelf staande workshops.
Herman de Wit tijdens workshop weekend in St. Michelsgestel 1985
Oktopedians onder leiding van Herman de Wit
Herman de Wit in Oktopus 1972
De naam Oktopedians
Na het eerste jaar workshop in de Oktopus aan de Keizersgracht, was er een eerste optreden bij een van de feesten in Oktopus. Zij gebruikten toen de naam: “Het Grote Oktopus Workshop Orkest”.
Op 27 april 1973 traden ze in Paradiso op tijdens de manifestatie “Kunstenaars voor Vietnam”. Hier gebruikten ze voor het eerst de naam “De Octopedians”… Goed gezien, met een c.
Drie maanden later traden zij op in de Brakke Grond onder de naam “Herman de Wit’s Workshop Orkest (20 man)!”
In 1976 Komt de naam “Oktopedians” (met een k) voor het eerst voor. Bij optredens in het Shaffytheater, op het Museumplein en in Paradiso wordt steeds de naam Oktopedians gebruikt.
En sindsdien is het Oktopedians gebleven.
Oktopedians bij Sonja Barend 1990
Oktopedians naar het Bimhuis
Herman de Wit ontpopt zich tot een enthousiaste en charismatische workshopleider met de nodige humor. Zijn onvermoeibare inzet geeft de workshop een boost. De video hiernaast geeft een goed beeld van het enthousiasme waarmee Herman de Wit de workshop leidt (Oktopedians bij Sonja Barend 18-03-1990).
Herman is nauw betrokken bij de oprichting van de Beroepsvereniging voor Improviserende Musici (BIM) en het Bimhuis als jazzpodium. Dit o.a. met initiatiefnemers Hans Dulfer en Willem van Manen. In 1974 start het Bimhuis in een pakhuis aan de Oude Schans.
Aanvoer van nieuw talent is een krachtige motor voor een bloeiend jazzpodium vindt Herman. Zijn motto is: Hoe breder de basis, hoe hoger de pyramide. Om die reden verhuist Herman zijn open workshop van de Oktopus naar het Bimhuis.
Bloeiende jaren in het Bimhuis
Bijna 20 jaar lang bevolken de oktopedians op de maandagavonden het Bimhuis. Een drempelloze instap voor iedereen die iets met muziek wil doen. De workshop groeit flink. Met regelmaat zijn er 50 of 60 of meer koppen te tellen.
In elke Oktopedian kan een potentieel aankomende professionele muzikant schuilen. Waar de ene Oktopedian vooral plezier vindt in het samenspelen en de gezellige atmosfeer, schiet de ander als een speer vooruit in muzikale ontwikkeling… voor elk wat wils.
Veel gespeelde nummers:
- Gestelblues, gemaakt in, en vernoemd naar het jaarlijkse workshopweekend in St. Michelsgestel
- Cha cha cha, waarbij de hele meute aan het einde “tja tja” uitroept
- Mars van de antifascisten van Eva Bouman (later geheten: Waar ik voor leef)
- Angels van Albert Ayler, gespeeld als mars
- Herbie’s tune, openingstune bij Herbie White
- Perdido van Juan Tizol
Oktopedians treden op in het Bimhuis 1986
Oktopedians en Boventoon treden op in het Bimhuis, met een nog jonge Arthur Heuwekemeijer in de Boventoon
De Boventoon en de Oktopedians
In 1973 zet Herman de Wit samen met Willem van Manen het leerorkest de Boventoon op. Het orkest heeft de functie van doorgangshuis: aan de bovenkant stromen orkestleden uit naar het professionele circuit. Aan de onderkant stroomt nieuw potentieel talent binnen.
De Eerste leden van het orkest komen allemaal uit de Oktopedians. Later stromen muzikanten van alle kanten in, maar ook dan blijft Herman talenten uit de Oktopedians rekruteren.
In 1979 stapt Willem eruit en gaat Herman alleen met het leerorkest verder.
Tot aan zijn dood in 1995 blijft Herman de Oktopedians en de Boventoon leiden in het Bimhuis, op de manier zoals hij het bedoelt: Als vangnet voor potentieel talent en aanjager van zich ontwikkelende talenten op weg naar professionaliteit.
Hoe breder de basis hoe hoger de pyramide.
Periode na het tijdperk Herman de Wit
Herman overlijdt… wat nu?
In 1995 overlijdt Herman de Wit. Hij wordt opgebaard op het podium van het (oude) Bimhuis, waar muzikanten, leerlingen en workshoppers muzikaal afscheid van hem nemen. Zijn begrafenis wordt massaal bezocht (begraafplaats St. Barbara achter het Westerpark).
Een zo charismatische en geliefde workshopleider opvolgen is een lastige taak.
Charlie Nanlohy en Arthur Heuwekemeijer nemen de leiding over de Oktopedians op zich. Zij willen het gedachtegoed en het werk van Herman niet verloren laten gaan, maar interpreteren dat ieder op hun eigen wijze. Na korte tijd stapt Charlie er uit. Arthur gaat alleen verder.
De workshop slinkt in die eerste periode sterk, maar een harde kern Oktopedians blijft en nieuwelingen komen de gelederen versterken.
De Boventoon, door Theo Hoogstins overgenomen, loopt leeg. Een jaar later bestaat het leerorkest niet meer.
Klik op de foto voor een leesbare vergroting
Gestel Blues uitgevoerd door de Oktopedians in 2011
Oktopedians aan de zwerf
De Oktopedians krijgen het moeilijk in het Bimhuis. Steeds vaker worden andere activiteiten geprogrammeerd op de vaste Oktopedian maandagavond. De workshop dreigt hierdoor uit elkaar te vallen.
Na bijna 20 jaar in het Bimhuis verhuist de workshop naar de Badcuyp. Enkele jaren later verhuizen ze nog eens. Nu naar AMP (Amsterdam Music Promotions). Ze blijven daar totdat AMP failliet gaat. De laatste avond wordt feestelijk afgesloten door de Oktopedians.
De omzwerving eindigt in Zaal 100, waar de Oktopedians sinds 2007 elke donderdagavond onder leiding van Arthur Heuwekemeijer bijeen komen.
Oktopedians nu
O.l.v. Arthur Heuwekemeijer
Sinds 1995 zet Arthur Heuwekemeijer zich in voor de Oktopedians en het gedachtegoed van Herman de Wit. Arthur’s eigen ideeën zijn daar doorheen geweven.
De workshop is nog altijd drempelloos. Je kan zo binnenlopen om mee te doen, zelfs als je nog niets kan spelen. Er wordt niet van blad gespeeld. Een taal leer je ook niet uit een boek.
Je kan je spel verrijken met kennis. Muziek die je zonder dat niet in je vocabulaire hebt zitten. Speel wat je weet, dan hoor je wat je speelt, dan leer je spelen wat je hoort.
Jaarlijks doet een gastdocent een aantal workshops bij de Oktopedians, die uitmonden in een najaarsconcert. Zo zijn onder meer al de revue gepasseerd: Benjamin Herman, Sean Bergin, Thomas Winther Andersen en Vasile Nedea. Naast het najaarsconcert zijn er nog het nieuwjaarsconcert en het voorjaarsconcert. De concerten zijn door hun vrolijke en feestelijke sfeer de moeite waard om te bezoeken.
Erelid
Erelid van de Oktopedians is Sibe Soutendijk.
Sibe is de oudste nog praktiserende Oktopedian. De inmiddels 86-jarige Sibe doet sinds 1974 mee en denk maar niet dat hij jou niet van de voeten kan blazen.
Hij is de enige die nog steeds een origineel exemplaar Oktopedian T-shirt heeft.